Wrocławski Teatr Pantomimy im. Henryka Tomaszewski

Wrocławski Teatr Pantomimy powstał w roku 1956 jako Studio Pantomimy przy Państwowych Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu. Założycielem i kierownikiem artystycznym był Henryk Tomaszewski. Indywidualność twórcza i silnie sprecyzowana wizja reżyserska Tomaszewskiego przyciągały do teatru rzeszę młodych i zdolnych artystów. Pierwszy zespół tworzyli m.in. Elżbieta Jaroszewicz, Ałła Laskowska, Irena Szymkiewicz, Stanisław Brzozowski, Jerzy Fornal, Zdzisław Kapuściński, Anatol Krupa, Janusz Pieczuro.

„Kiedy powstawał pomysł stworzenia tego teatru byłem trzydziestolatkiem, człowiekiem który chce coś zrobić, nawet nie z chęci wyróżnienia się, ale żeby spróbować siebie.” /Henryk Tomaszewski/

I nie da się zaprzeczyć temu, że każda premiera była materializacją jego własnych specyficznych wizji.

Program I swoją premierę miał 4. listopada1956 roku na scenie wrocławskiego Teatru Polskiego. Zaprezentowano wtedy: Skazanego na życie, Dzwonnika z Notre-Dame wg V. Hugo, Płaszcz wg M. Gogola, Bajkę o Murzynku i Złotej królewnie. Sam Tomaszewski zalicza ten Program do okresu fabularnego (lata 1956 – 1961), kiedy większość inspiracji czerpał z literatury.

W Programie II Tomaszewski dopracował Dzwonnika z Notre-Dame oraz Płaszcz, który przyniósł pierwsze nagrody dla teatru na VI Światowy Festiwalu Młodzieży i Studentów w Moskwie w 1957 roku. W Programie II znalazły się również: En passant, Jasełka, Kabała, Orfeusz w poszukiwaniu Eurydyki.

1. stycznia 1958 roku przekształcono Studium w teatr zawodowy przyznając mu dotację i zmieniając nazwę na Miejski Teatr Pantomimy, by rok później 26. stycznia 1959 upaństwowić palcówkę pod nazwą Wrocławski Teatr Pantomimy, zapisując kierownictwo artystyczne Henrykowi Tomaszewskiemu. Usankcjonowano w ten sposób autorską formułę teatru.
Unikalność Wrocławskiego Teatru Pantomimy to właśnie efekt osobliwej wizji reżyserskiej i autorskich programów, z których wyrasta jedyny taki teatr na świecie, gdzie ruch potraktowany jest nie jako prosty ekwiwalent słowa, a synteza doznań i wrażeń.
Już od Programu I dostrzec można charakterystyczne cechy teatru Tomaszewskiego, które pozwalają mówić o polskiej szkole mimu. Poprzez wprowadzenie gry zespołowej, intencjonalność i motywację psychologiczną postaci aktorzy Tomaszewskiego tworzą pełnowartościowe kreacje aktorskie. Zerwanie z klasyczną konwencją francuskiego mimu czystego, współpraca z najwybitniejszymi artystami (m.in. z Jadwigą Przeradzką, Aleksandrem Jędrzejewskim, Zofią de Ines, Władysławem Wigurą, Franciszkiem Starowieyskim, Krzysztofem Pankiewiczem, Andrzejem Majewskim) sprzyjała formalnym poszukiwaniom, budowaniu wspaniałej oprawy plastycznej i muzycznej.

W kolejnych programach Tomaszewski wyraźnie odchodzi od literatury; poszukuje inspiracji w źródłach i formach teatru (m.in. w teatrze wschodnim, w komedii dell arte), w niemym filmie, psychologii, a także w istocie samego ruchu: jego motoryce i fakturze.
Na stronie UNESCO mogą Państwo zobaczyć całość pierwszej etiudy Henryka Tomaszewskiego pt. Pianista. Etiuda jest częścią filmu pt. Mimowie wschodu i zachodu, zrealizowanego w grudniu 1961 roku, a opublikowanego po raz pierwszy w roku 1962.