Teatr Arka

Arka jest maleńka. Przypomina pakamerę w ciągu teatralnych magazynów. Brama wjazdowa na podwórze pamięta powojenny Wrocław: czerń betonu, obłażące tynki, otarte ściany , dziury w betonie. Przedsionek przypomina zapyziałą świetlicę z socrealistycznej powieści Arka to teatr , autorski, . Wymyślony przez zjawiskową Renatę Jasińską – guru grupy aktorów zawodowych i niepełnosprawnych, reżyserkę, wodzireja każdego wieczoru. Jak zawsze w długiej szacie, z burzą włosów i sznurami korali.
Jak zawsze kurz w reflektorach, jakieś pokasływania, tarabanienie się widza na wózku, migocący lampkami przy pulpicie oświetleniowiec. Z boku przysiada reżyserka.
Chcę zanucić piosenkę Grechuty „teatr to dziwny, teatr jedyny,/ gdzie sens, gdzie treść czort jeden zna”, ale już po kwadransie piątkowego wieczoru wiem, iż „w nim przedstawienie wiecznie trwa,/ pogromcy zwierząt i arlekiny/ i szał iluzji”

Leszek Pułka - Profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, filolog, medioznawca, wykładowca w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWr. oraz w Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta. krytyk teatralny.

Teatr Arka powstał w 1992 roku z inicjatywy Renaty Jasińskiej, wówczas aktorki Teatru Współczesnego we Wrocławiu oraz jej kolegów – Andrzeja Nowaka i Bogdana Michalewskiego dyrektora Teatru Na Bruku. Pomysł zrodził się jednak wcześniej, w czasach studenckich Renaty Jasińskiej, którą zafascynował sposób pracy z aktorem Jerzego Grotowskiego, a zajęcia z jego uczniem – Zygmuntem Molikiem – zachęciły do urzeczywistnienia marzeń o prawdziwym, niezależnym, eksperymentalnym teatrze.

Pierwszy okres – to głównie próby zaistnienia i przetrwania, możliwe dzięki występom we wrocławskim Klubie Garnizonowym przy ul. Pretficza, a potem w Czarnym Salonie, Klubie Związków Twórczych i we wrocławskich szkołach. Właściwy początek Teatru Arka to rok 1997. Wówczas do zespołu dołączył Alexandre Marquezy, wcześniej aktor niezależnego teatru w Burgundii, którego do Wrocławia przywiodła fascynacja dokonaniami Jerzego Grotowskiego. Wspólny ideał sprawił, że Jasińska i Marquezy połączyli siły i w kamienicy przy ul. Menniczej stworzyli teatr otwarty na wszystkich, hołdujący wartościom moralnym i duchowym. U podstaw legły doświadczenia Teatru Grotowskiego, przekonanie, że sztukę można spotkać wszędzie, że możliwe jest zatarcie granic między widzem a aktorem.

Kolejnym przełomowym momentem był rok 2002. Arka zaczęła prowadzić działalność edukacyjną, terapeutyczną i kulturotwórczą. Zakłady karne, szpitale psychiatryczne we Wrocławiu, Lubiążu, Stroniu Śląskim i Bolesławcu, placówki opiekuńczo-wychowawcze, ośrodki dla dzieci niepełnosprawnych i autystycznych stały się miejscami codziennej pracy aktorów. Doświadczenia z tak różnymi i specyficznymi środowiskami określiły repertuar odróżniający Arkę od innych teatrów i stanowiący o oryginalności jego profilu. W repertuarze znalazły się więc zarówno spektakle dla dorosłych, jak i dla młodzieży szkolnej, przedstawienia edukacyjne, a także terapeutyczne.

Istotnym w rozwoju teatru przedsięwzięciem był spektakl „Kuglarze Pana Boga”, w którym obok zawodowych aktorów – absolwentów europejskich wyższych szkół teatralnych – wystąpiły po raz pierwszy osoby niepełnosprawne, zaproszone po warsztatach artystycznych prowadzonych w zaprzyjaźnionych ośrodkach. "Odkryłam w nich talent, obycie sceniczne spontaniczność i niesamowitą teatralną intuicję" – mówi Renata Jasińska. Od 2004 roku niepełnosprawni adepci są równie ważną częścią zespołu jak zawodowi aktorzy i występują w niemal każdym przedstawieniu teatru.

Teatr otwiera się na doświadczenia innych teatrów, czerpie inspirację z teatrów Wschodu, sztuki Artaud, ale też od artystów polskich, na przykład Kantora, by znaleźć własną drogę i przepuścić poznane energie przez własne doświadczenia.

Teatr promuje Polskę i Wrocław za granicą, wyjeżdżając do Włoch, Francji, Niemiec , Szkocji - Wielkiej Brytanii , Czech i Sarajewa. Zdobywa nagrody na międzynarodowych festiwalach – w 2012 roku, na Międzynarodowym Festiwalu Korczak w Warszawie. Współpracownikami teatru są artyści o międzynarodowej sławie. Włochy reprezentuje Lamberto Gianini , Niemcy to Elżbieta Bednarska , Stany Zjednoczone – Kazimierz Braun i Max Archimedes Levitt (z Uniwersytetu w Bvuffalo) oraz Megan Mongird (z Uniwersytetu w Arizonie).


Ubiegłe lata były dla teatru wyjątkowe i dały nadzieję na lepszą przyszłość. Otrzymaliśmy wiele prestiżowych nagród: Europejską Nagrodę Obywatelską z rąk Martina Schulza w Parlamencie Europejskim, Nagrodę Miasta Wrocławia, a Dyrektor Teatru – Renata Jasińska otrzymała Złoty Medal Zasłużonej dla Województwa Dolnośląskiego. Dwukrotnie gościliśmy także na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym FRINGE – największej scenie teatralnej świata – i otrzymaliśmy tam bardzo dobre recenzje.